PYŁEK KWIATOWY

Pyłek kwiatowy powstaje w komórkach pyłkowych pylników roślin nasiennych w postaci mikroskopijnych ziaren. Ziarna te w zależności od rośliny, z której pochodzą różnią się kształtem, barwą, wielkością i ciężarem. Najczęściej spotyka się pyłek żółty i jasnobrązowy o różnych odcieniach. Pszczoły zbierają pyłek tylko z jednego gatunku rośliny, bywa jednak i tak, że z kilku (pyłek wielokwiatowy). Pyłek kwiatowy ma postać delikatnego, mączystego proszku, który w wyniku działalności pszczół ulega naturalnemu procesowi granulowania. Grudki pyłku po wymieszaniu z odrobiną wydzieliny gruczołów ślinowych pszczoły lub nektaru przenoszone są w specjalnych koszyczkach umiejscowionych na zewnętrznych stronach goleni trzeciej pary nóg pszczół zbieraczek.

POZYSKIWANIE OBNÓŻY PYŁKOWYCH

Kompletne ule systemowe APIPOL wyposażone są w poławiacze dennicowe, które posiadają o wiele wyższą wydajność w porównaniu do poławiaczy wylotowych czy powałkowych. Powierzchnia dennicy zakryta jest przez płytkę, przez którą pszczoły wchodzą do gniazda pozostawiając strącone obnóża. Wybieranie pozyskanych obnóży powinno się przeprowadzać codziennie lub co drugi dzień - nie rzadziej, ponieważ świeży pyłek zawiera ok.20% wody, a wilgoć powoduje jego pleśnienie. Działanie promieni słonecznych znacznie obniża wartość pyłku. Zebrane obnóża pyłkowe należy wstępnie oczyścić z drobnych zanieczyszczeń, odsiewając je na sicie, a ewentualne fragmenty pszczół usunąć poprzez przedmuchiwanie pyłku za pomocą wialni. Suszenie pyłku w systemie Apipol odbywa się w temp. od 45oC - 50oC w suszarce do pyłku (zaakceptowanej przez „Apipol-Kraków”) wykonanej z materiałów posiadających atest. Pyłek przeznaczony do suszenia jest ułożony na gęstych sitach cienką warstwą (grubości do 1cm). Po przesuszeniu wstępnym pyłek można zsypać w warstwę o grubości 2-3cm. Zaleca się kilkakrotne przemieszanie w ciągu dnia warstw pyłku, szczególnie w pierwszej fazie suszenia. Proces suszenia trwa od 1-3 dni. Dobrze wysuszone obnóża pyłkowe tworzą twarde, suche bryłki, których nie można rozgnieść „w palcach”. Zawartość wody w wysuszonym pyłku nie może przekraczać 6%.

SKŁAD CHEMICZNY PYŁKU KWIATOWEGO

W składzie ziaren pyłku pochodzących z różnych gatunków roślin stwierdzono około 250 substancji: białka, wolne aminokwasy, węglowodany, tłuszcze właściwe, sterole, witaminy, biopierwiastki, flawonoidy, triterpeny, kwasy organiczne, a także pewne enzymy, fitohormony i substancje o działaniu antybiotycznym.
Najważniejszą grupę połączeń biologicznie aktywnych pyłku kwiatowego stanowią białka (blisko 39%) i aminokwasy. We frakcjach białkowych stwierdzono występowanie albumin, globulin, glutein, prolamin, a także peptydów. Ponadto, w białku pyłku kwiatowego stwierdzono istnienie w różnych ilościach 12 aminokwasów (endogennych): kwasu asparaginowego, kwasu glutaminowego, seryny, alaniny, proliny, asparaginy i in. Białka pyłku kwiatowego należą do białek pełnowartościowych dla ludzi, zawierają bowiem wszystkie niezbędne do życia aminokwasy egzogenne, tzn. takie, których organizm sam nie jest w stanie sobie wytworzyć.
Pyłek kwiatowy odznacza się również zawartością węglowodanów (od 20-40%). Spośród ośmiu wyizolowanych cukrów prostych w największej ilości występują: fruktoza (19,4%), glukoza (14,4%) oraz arabinoza i ksyloza. Zawartość lipidów w pyłku kwiatowym, w zależności od pochodzenia, mieści się w granicach 1-20%. W skład pyłku wchodzą także tłuszcze właściwe (triacyloglicerole). Z ziaren pyłku różnych roślin wyizolowano następujące kwasy: laurynowy, mirystynowy, palmitynowy, stearynowy, arachidynowy, palmitooleinowy, linolowy, linolenowy, arachidonowy, i in. Niekiedy w pyłku kwiatowym stwierdza się wystepowanie m.in. estronu czy testosteronu. Jest to o tyle interesujące, że są to hormony płciowe występujące w świecie zwierzęcym i uzasadnia działanie estrogenie pyłku.
Pyłek zawiera witaminy i biopierwiastki. Jest źródłem witamin, zarówno rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E), jak i w wodzie (B1, B2, B6, C) oraz kwasy: pantotenowy, nikotynowy, foliowy, biotynę, rutynę i inozytol. Wśród biopierwiastków występują makroelementy (wapń, fosfor, magnez, sód i potas) oraz mikroelementy (miedź, cynk, żelazo i in.). Pyłek zawiera stosunkowo dużo żelaza, cynku, miedzi, kobaltu, manganu, molibdenu, sodu, krzemu, a także siarki, glinu i chromu. Pozostałe mikroelementy, tj. selen, złoto, srebro, wolfram, stront, iryd, kadm, tytan, wanad i bar występują w niewielkich ilościach.
Kolejną grupą związków występujących w pyłku są flawonoidy. Dominują jednak glukozydowe pochodne flawonowi: kamferolu, kwercetyny i izoramnetyny. Co więcej, w pyłku kwiatowym stwierdzono istnienie kwasów organicznych (m.in. jabłkowy, winowy, mlekowy, cytrynowy, bursztynowy, maleinowy) oraz wyizolowano 30 enzymów i koenzymów katalizujących liczne procesy biochemiczne w organizmie człowieka (inwertaza, diastaza, lipaza, i in.).

DZIAŁANIE BIOLOGICZNE

Występujące w pyłku kwiatowym kwasy tłuszczowe (linolowy, linolenowy i arachidonowy) tworzą łatwe połączenia z cholesterolem powodując obniżenie jego stężenia we krwi oraz zwiększają odporność organizmu, zapobiegają chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, chorobom skóry, a także neutralizują działanie substancji pobudzających rozwój nowotworów złośliwych.
Ważną rolę odgrywają także fosfolipidy pyłku, które dzięki własnościom lipotropowym zapobiegają powstawaniu i odkładaniu lipidów w wątrobie, działają przeciwmiażdżycowo.
Ważnym wskaźnikiem aktywności biologicznej pyłku kwiatowego są karotenoidy, a szczególnie ß-karoten, które są prekursorami wytwarzanej z nich w organizmie człowieka witaminy A. Pyłek jest także cennym źródłem innych witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, głównie witaminy E oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). ? Spośród witamin rozpuszczalnych w wodzie w pyłku kwiatowym znajduje się prawie zawsze witamina C (kwas askorbinowy), która wspólnie ze związkami flawonoidowymi i fenolokwasami wzmacnia ściany naczyń włosowatych oraz witaminy z grupy B. Pyłek kwiatowy ma zatem działanie zbliżone do działania kompleksu witamin, pozwala na częściowe uzupełnienie ich niedoboru, co jest ważne dla przywrócenia prawidłowej przemiany węglowodanów, lipidów i białek.
Cenne jest występowanie w pyłku dużych ilości niektórych biopierwiastków. Dzięki dużej zawartości potasu pyłek wspomaga usuwanie obrzęków w schorzeniach sercowo-naczyniowych i nerek. Związki wapnia, fosforu i magnezu są niezbędne do budowy tkanki kostnej, oraz regulacji ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych. Ponadto, magnez wzmaga perystaltykę jelit, wydzielanie żółci i usuwanie nadmiaru cholesterolu z organizmu.
W pyłku kwiatowym znajduje się wiele enzymów, które spełniają rolę katalizatorów biologicznych licznych przemian w organizmie. Hamujący efekt działania pyłku na wzrost bakterii, grzybów i pierwotniaków uzasadnia obecność w nim substancji o charakterze antybiotycznym. Z jednej strony konserwują pyłek, z drugiej zaś – po podaniu pyłku drogą doustną – hamują rozwój bakterii chorobotwórczych (pałeczka ropy błękitnej Pseudomonas aeruginosa, pałeczka okrężnicy Escherichia coli i gronkowiec złocisty Staphylococcus aureus).

DZIAŁANIE LECZNICZE

Pyłek kwiatowy zastosowany u chorych z hiperlipidemią i miażdżycą obniżał – jak podaje literatura - od 20% do 30% poziom lipidów i cholesterolu. U chorych na stwardnienie miażdżycowe tętnic z zaawansowaną krótkowzrocznością i częściowym zanikiem nerwu wzrokowego, pod wpływem spożywania pyłku stwierdzono obniżenie poziomu cholesterolu w surowicy krwi. Podawanie małych dawek tego produktu osobom w starszym wieku pozwala na zahamowanie zmian miażdżycowych naczyń mózgowych i poprawę krążenia mózgowego. Ponadto, pyłek kwiatowy i uzyskiwane z niego wyciągi stosuje się z powodzeniem w stanach pozawałowych, a także z zaburzeniach krążenia obwodowego i w nadciśnieniu tętniczym.
Pyłek kwiatowy polecany jest w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych wątroby oraz w toksycznych i pourazowych uszkodzeniach tego narządu. Ponadto, usprawnia opróżnianie pęcherza moczowego i rozkurcza mięsnie gładkie cewki moczowej, co jeszcze bardziej uzasadnia jego stosowanie zarówno w zapaleniu, jak i łagodnym przeroście gruczołu krokowego. Pyłek kwiatowy z dobrym skutkiem stosuje się w leczeniu niedokrwistości z niedoboru żelaza.
Właściwości odżywcze pyłku, a także regulujące procesy przemiany materii wykorzystywane są m.in. w sytuacji występowania braku apetytu u dzieci, opóźnionym rozwoju oraz niedożywieniu u dzieci i dorosłych. Pyłek kwiatowy przyjmowany systematycznie pozwala na szybsze wyleczenie chorych z zakażeniami górnych dróg oddechowych, a w przypadku ciężkich i wyniszczających chorób, jak białaczka czy zapalenie płuc wskazane jest podawanie pyłku jako środka immunostymulującego (podwyższającego odporność organizmu na zakażenia).
Pyłek kwiatowy stosowany jest wspomagająco w leczeniu depresji, a ze względu na właściwości odżywcze, tonizujące i polepszające ukrwienie tkanki nerwowej pozwala na podwyższenie sprawności umysłowej oraz wzmocnienie układu nerwowego osłabionego na skutek stresu, czy przepracowania.
Dobre wyniki leczenia pyłkiem uzyskano w geriatrii, w leczeniu objawów wczesnego starzenia się, a także w stanach nerwicowych u osób starszych.

PRZECIWWSKAZANIA

U osób uczulonych na pyłki roślinne po spożyciu pyłku kwiatowego mogą wystąpić stany alergiczne. Uczulenia mogą objawiać się występowaniem zaczerwienienia spojówek, pokrzywki i obrzęku warg oraz w postaci zaburzeń ze strony układu pokarmowego (wzdęcia, bóle w okolicy brzucha, nudności, zgaga). Dlatego wskazane jest zachowanie ostrożności przy stosowaniu pyłku kwiatowego w przypadku nadwrażliwości na ten produkt, a także w pyłkowicy i astmie oskrzelowej atopowej (alergennej). Innym przeciwwskazaniem do terapii pyłkowej są schorzenia nowotworowe gruczołu krokowego, ciężkie uszkodzenie nerek, początkowy okres ciąży oraz skłonność do zaburzeń żołądkowo-jelitowych.

WSZYSTKO O..